Auteursarchief: Elektrogevoeligheid NL

My Life in Airplane Mode is een webserie over straling geproduceerd door mensen die elektromagnetische golven niet verdragen.

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=fioUaFc1vxM

 

My Life in Airplane Mode is een webserie over straling geproduceerd door mensen die elektromagnetische golven niet verdragen.

Mijn Leven in Vliegtuigmodus is een webserie die gemaakt wordt door elektrohypersensitieve personen (EHS). Net door onze gevoeligheid hebben wij geleerd onszelf te beschermen tegen elektromagnetische straling.

Concreet willen we ons vermogen om golven waar te nemen demystificeren (onze superkrachten in het kort), willen we tips en trucs geven om je te beschermen tegen deze electromagnetische straling. Hierdoor je gaat bijvoorbeeld misschien beter slapen: dit kan interessant zijn voor iedereen… Laat je meeslepen in dit avontuur; doorheen korte didactische filmpjes.

We laten je  binnenkijken in ons dagelijkse leven, dat soms behoorlijk ingewikkeld kan zijn, hoe EHS alles veranderd heeft… We delen met je onze soms onmogelijke situatie, maar ook onze hoop en onze kracht…

Verre van de clichés, gaan we op zoek naar de oorzaken, wat het met ons doet en wat we er mee doen!

Straling, het onzichtbare gevaar in de klas.

Bron: De Andere Krant, het artikel straling het onzichtbare gevaar in de klas

Een artikel van De Andere krant over straling op school. Hoewel steeds meer scholen op allerlei fronten hard aan de weg timmeren om leerlingen een veilige en gezonde leeromgeving te bieden, blijven draadloze technologieën daarbij volledig buiten beeld. Sommige scholen nemen wel maatregelen om de straling in de school te minimaliseren.

Lees hier het hele artikel.

Engelse website met veel informatie over elektrogevoeligheid

Bron: www.electrosensitivity.co

Op de Engelse website Electrosensitivity.co staat heel veel informatie over elektrogevoeligheid. Er staan ook heel veel boeken en ervaringsverhalen op.

Nikoli Tesla

Nikola Tesla (1856-1943) is sometimes regarded as one of the first people to suffer from electromagnetic hyper-sensitivity when he was aged 25, in 1881:

“The peculiar malady that now affected him was never diagnosed by the doctors who attended him. It was, however, an experience that nearly cost him his life. To doctors he appeared at death’s door. The strange manifestations he exhibited attracted the attention of a renowned physician, who declared that medical science could do nothing to aid him.
​One of the symptoms of the illness was an acute sensitivity of all the sense organs. His senses had always been extremely keen, but this sensitivity was now so tremendously exaggerated that the effects were a form of torture. The ticking of a watch three rooms away sounded like the beat of hammers on an anvil. The vibration of ordinary city traffic, when transmitted through a chair or bench, pounded through his body. It was necessary to place the legs of his bed on rubber pads to eliminate the vibrations. Ordinary speech sounded like thunderous pandemonium. The slightest touch had the mental effect of a tremendous blow. A beam of sunlight shining on him produced the effect of an internal explosion. In the dark he could sense an object at a distance of a dozen feet by a peculiar creepy sensation in his forehead. His whole body was constantly wracked by twitches and tremors. His pulse, he said, would vary from a few feeble throbs per minute to more than a hundred and fifty. Throughout this mysterious illness he was fighting with a powerful desire to recover his normal condition.”
O’Neill JJ: Prodigal Genius: The Life of Nikola Tesla (1944)

Op de site veel meer informatie!

Documentaire “De effecten van straling en 5G”

David Airapetian heeft de documentaire “De effecten van straling en 5G” gemaakt. Deze documentaire gaat over mensen die last hebben van elektromagnetische straling. Aan het woord komen veel mensen die last hebben van elektrogevoeligheid. Ook wordt de positie van de overheid weergegeven door Eric van Rongen en Monique Beerlage. Het bekijken waard!

De Bernard Lievegoed School heeft zijn WiFi-straling gereduceerd.

Bron: www.dagreis.nl

Begin in het klein.

De Bernard Lievegoed School, een basisschool in Maastricht, heeft zijn WiFi-straling behoorlijk gereduceerd. Dat gebeurde nadat een vader initiatief nam.

De vader vertelt:  Kroost had gezondheidsklachten. Een alternatieve arts kwam tot de conclusie dat het kind electro-hypersensitief was – een diagnose die niet in het systeem van reguliere artsen staat.

Vervolgens had de vader gesprekken met de schoolarts en de directie van de school. Eerst haalde dat niets uit, maar na twee weken veranderde de school van mening en was vanaf toen erg bereid om mee te werken. Mogelijk heeft de school contact gehad met Meander vrijeschool in Nijmegen, die net als de Bernard Lievegoed School een basisschool op antroposofische grondslag is. Meander is geheel wifivrij (zie ook het interview van Dolly Bootsma met Jean Pierre van Groeningen, https://www.jrseco.com/nl/wifivrij-onderwijs-een-bewuste-keuze.)

Straling werd beperkt

Hoe dan ook, er werden vijf JRS ecowifi-routers aangebracht in de school. Die stralen een stuk minder, en dat maakt dat de microgolfstraling nu aanzienlijk lager is in vergelijking met gewone WiFi-routers. Computers zenden wel straling uit, maar die worden maar een beperkt aantal uren per week gebruikt in de klas. De straling blijft daarmee acceptabel.

De Bernard Lievegoed School onderzoekt momenteel de mogelijkheden om een wifi-vrije school te creëren. Dus: is de school op dit moment al een vrij wifi-vrije vrijeschool, in de toekomst wordt het mogelijk een volledig wifi-vrije vrijeschool. 🙂

Gerede twijfel

Welke raad geeft deze vader aan andere ouders die bezorgd zijn over WiFi op school?
– Spreek over dit onderwerp met mensen in je omgeving. Veel mensen ervaren problemen door electromagnetische straling, zonder dat ze zich bewust zijn van de oorzaak. “Ik ben zeker acht-negen mensen tegengekomen die klachten voelen.”

– Begin in het klein, spreek met de schooldirecteur. Vertel dat bekabeld internet gezonder en veiliger is en bovendien goedkoop.

– Uiteindelijk kun je naar het schoolbestuur stappen. Vertel dat er gerede twijfel is over de uitspraak dat electromagnetische straling niet ongezond is. Willen ze op hun geweten hebben dat de leerlingen nu of later gezondheidsklachten krijgen? Wijs erop dat ecoWiFi goedkoop is en een veel lagere straling geeft, hoewel bekabeling altijd het beste is. “Ik heb het voorgesteld aan de schooldirectie en aangeboden het zelf te betalen. Het hielp ook dat ik goed contact had met de netbeheerder.”

– Tot slot: Ondanks dat de steeds verder gaande installatie van draadloze netwerken in de samenleving erg ontmoedigend kan zijn, probeer toch niet teveel in angst te leven. Laat niet je hele leven erdoor bepalen. Positieve gedachten scheppen een positieve wereld. Laat je bijvoorbeeld inspireren door de lezingen van ontwikkelingsbioloog Bruce Lipton, raadt deze vader aan.

 

5G is de reden dat Jacqueline Nederland verliet: ‘Ik was al zo beroerd en ziek’

Bron: ad.nl

Geteisterd door elektrohypersensitiviteit (EHS), verruilde Jacqueline Drijber een paar maanden geleden Dodewaard voor een ecologische geitenboerderij in Spanje. De komst van 5G was voor haar de druppel.

‘Emigreren is geen kattenpis”, zegt Jacqueline Drijber vanuit Spanje aan een vaste telefoon. Maar voor de 57-jarige was het echt nog de enige optie. ,,5G was de reden dat ik ging verhuizen. Ik wist wat eraan zat te komen en dacht: daar ga ik niet op wachten. Ik was al zo beroerd en ziek.”

De Dodewaardse merkt dat haar gezondheid in Spanje aan het herstellen is. Ze leeft gezond, kan zich weer nuttig maken en geniet van het huisje waarin ze geen last heeft van klachten. ,,EHS gaat echter nooit helemaal over. Als ik zou terugkeren naar Nederland, waar nu met veel vaart 5G wordt ingevoerd, zou ik binnen de kortste keren weer ziek worden. Ik ben en blijf dus een stralingsvluchteling.”

Lees hier het hele artikel.

 

Geen wifi in de klassen van vrijeschool Meander in Nijmegen

Bron: Krant van de Aarde

Leven zonder wifi, kun je het je nog voorstellen? De meeste mensen zijn pas op hun gemak met een goede wifi-verbinding, maar niet iedereen is fan van de onzichtbare netwerken. Blootstelling aan de straling die wifi veroorzaakt wordt niet altijd even gezond geacht. Daarom kiest vrijeschool voor basisonderwijs Meander voor een wifi-vrije school: bijzonder in deze tijd van digitale vernieuwingen. Leerkracht Jean-Pierre van Groeningen licht het toe in een interview.

Geen wifi in de klassen van vrijeschool Meander in Nijmegen – Krant v/d Aarde

Erkenning bedrijfsongeval van een werknemer door EHS

bron: https://stralingsbewust.info/

In Frankrijk heeft op 27 september 2018 de rechtbank voor Sociale Zekerheid van Yvelines geoordeeld dat een werknemer een bedrijfsongeval heeft gehad als gevolg van zijn intolerantie voor elektromagnetische velden (EMV). De man, technisch medewerker bij een klantenservice, is op 6 november 2013 onwel geworden op zijn werk. Hij werkt die dag op een plek met een groot aantal mobiele telefoons en tablets. Hij raakt onwel door een versnelde hartslag (tachycardie) en duizeligheid en valt op de grond. Hij wordt naar het ziekenhuis gebracht. Eerder – in 2011 – was de man als elektrogevoelig gediagnosticeerd en de bedrijfsarts had tweemaal – in 2011 en in 2012 – verzocht om overplaatsing naar een andere functie, maar hier was geen gehoor aan gegeven.

Beroep

De ziektekostenverzekering weigert het als een bedrijfsongeval aan te merken omdat de causale relatie tussen het ongeval en het letsel niet zou zijn vastgesteld. Hij stelt beroep in. De rechtbank wijst een arts aan – dr. Mireau, neurochirurg en forensisch wetenschapper – voor medisch onderzoek om vast te stellen of er een rechtstreeks oorzakelijk verband bestaat tussen het geclaimde letsel en het arbeidsongeval van die dag of dat dit het gevolg is van een externe oorzaak.

Medisch onderzoeken

Dr. Mireau stelt dat er geen oorzakelijk verband is en dat het letsel een psychiatrische oorzaak heeft dat gerelateerd is aan een angststoornis en niet aan de werkomgeving. De arts stelt dat het besef dat men zich in een elektromagnetisch veld bevindt, met uitsluiting van elk waarneembaar fysisch verschijnsel, de angstaanval kan veroorzaken.

De rechtbank vindt dit onderzoek onduidelijk en onvoldoende gemotiveerd en stelt dat de externe oorzaak van het ongeval niet is omschreven en aangetoond en verzoekt dr. Pons – universitair hoofddocent in de cervicomaxillo-faciale chirurgie – om een nieuwe medisch onderzoek.

Dr. Pons stelt dat het ongeval niet is veroorzaakt door een traumatische gebeurtenis en dat een causaal verband tussen het letsel en het werk niet is uitgesloten. Zelfs als het niet wetenschappelijk aantoonbaar is kan het letsel te wijten zijn aan zijn gevoeligheid voor EMV. Dit omdat zijn gevoeligheid in 2011 al erkend was en er twee keer werd verzocht om overplaatsing, wat niet gebeurd is. Het letsel dat hij heeft kan dan ook samenvallen met de klachten als gevolg van blootstelling aan EMV.

Oordeel Hof

Het Hof concludeert uit het rapport van dr. Pons dat een psychiatrische oorzaak is uitgesloten. Verder betreft het onwel worden een precieze en plotselinge gebeurtenis waarbij het bestaan van een externe oorzaak niet wordt gemeld door de ziektekostenverzekering en ook niet wordt geobjectiveerd in het rapport van dr. Pons. Daarnaast zijn de adviezen van de bedrijfsarts, dat hij alleen geschikt is voor een functie in een EMV-arme omgeving en om overplaatsing wordt gevraagd, niet gevolgd. Het Hof oordeelt dan ook dat er duidelijke en consistente indicatoren zijn dat het letsel als bedrijfsongeval kan worden aangemerkt en dat het gebrek aan bewijs van een externe oorzaak ertoe leidt dat het als bedrijfsongeval erkend wordt.

In deze uitspraak wordt door het Hof elektrogevoeligheid als oorzaak van het letsel op het werk erkend en is sprake van een bedrijfsongeval. Een paar elementen zijn interessant om aan te stippen.

Onderbouwing artsen

Ten eerste volgt uit deze uitspraak dat niet zomaar kan worden geconcludeerd dat de klachten van psychische aard zijn. Dit moet worden gemotiveerd en aangetoond, zo oordeelt ook de rechter in deze uitspraak. Ook in Nederland zie je vaak dat artsen de klachten door EMV vaak als psychisch duiden zonder dat ze inzichtelijk maken waarop ze zich baseren.

Een goed voorbeeld hiervan in Nederland is een zaak van een vrouw wier psychiater in zijn rapportage aangaf dat ze al haar klachten attribueerde aan EMV en ze geen tot weinig inzicht zou hebben in haar eigen ziektebeeld. Hiermee suggereerde hij dat het niet aan EMV kon liggen en duidde de klachten als psychisch. De vrouw vroeg om een rectificatie van deze rapportage en stelde dat de psychiater alleen iets kon zeggen over haar psychiatrische ziektebeeld – waar hij verder geen onderzoek naar had gedaan en daarmee ook niet had gemotiveerd – en niet of de klachten veroorzaakt werden door EMV, omdat hij daarmee buiten zijn deskundigheid trad. De psychiater gaf de vrouw gelijk en stelde dat hij onvoldoende kennis had om een dergelijke causale relatie aan te nemen of te verwerpen. Een arts dient dus inzichtelijk te maken waarop hij zich baseert bij de diagnosestelling wat ook uit deze uitspraak duidelijk naar voren komt.

Maatregelen werkgever

Verder komt uit deze uitspraak naar voren dat de werkgever in bepaalde gevallen maatregelen moet nemen om zijn zorgplicht als werkgever na te komen. De werkgever is namelijk verplicht zorg te dragen voor de gezondheid van werknemers en daarbij is essentieel dat hij ziekte voorkomt of beperkt en de gezondheid bevordert. Het hof oordeelt hier dat de werkgever heeft nagelaten bepaalde maatregelen te nemen, in dit geval overplaatsing naar een andere functie waar de bedrijfsarts twee keer om heeft gevraagd.

De situatie komt overeen met wat in Nederland gebruikelijk is. De werkgever moet bewijzen dat hij zijn zorgplicht nakomt en er alles aan heeft gedaan het ongeval te voorkomen. Het is wel – wil sprake zijn van een bedrijfsongeval – aan de werknemer om te bewijzen dat er schade is ontstaan en dat hij/zij deze schade tijdens het werk heeft opgelopen. Maar als dat het geval is ligt de bewijslast bij de werkgever. Het is overigens zo dat als de toedracht van een bedrijfsongeval onduidelijk is de werknemer het verband slechts aannemelijk hoeft te maken. En ook bij onzekere risico’s kan het zijn dat de werkgever maatregelen moet nemen om de werknemer tegen deze gevaren te beschermen. Dit op grond van zijn onderzoeksplicht wat betekent dat hij zich zal moeten laten voorlichten over de mogelijke gevaren.

Wetenschappelijke onderbouwing

Verder is van belang is dat het Hof in deze uitspraak oordeelt dat het vermoeden van toerekenbaarheid moet worden aangenomen door een samenstel van duidelijke en consistente indicatoren. Ten eerste is een psychiatrische oorzaak uitgesloten. Daarnaast heeft dr. Pons een eventueel oorzakelijk verband tussen het letsel en het werk niet uitgesloten en schrijft het niet toe aan een niet-werkgerelateerde oorzaak. Verder het feit dat het ging om een precieze en plotselinge gebeurtenis die zich op het werk heeft voorgedaan en een externe oorzaak niet is geobjectiveerd. Daarnaast is de man in een niet aangepaste omgeving blijven werken omdat de verzoeken om overplaatsing niet zijn opgevolgd.

Het is voor de vraag naar de causale relatie tussen het letsel en de blootstelling aan EMV dus niet nodig dat dit ook wetenschappelijk wordt aangetoond. Het gaat hier om het vermoeden op grond van bovenstaande feiten en omstandigheden en de inhoud van de medische verklaringen die het niet uitsluiten. Ook in een Nederlandse zaak is soortgelijk geredeneerd. Hier gaf de beoordelende arts aan dat door diverse behandelaars en belanghebbende consistent is aangegeven dat belanghebbende klachten ontwikkelt na blootstelling aan EMV en dat deze verminderen als de persoon op stralingsarme plekken verblijft en is EMV erkend als oorzaak van de klachten.

Erkenning EHS door andere rechtbanken

Dit is niet de eerste uitspraak waarin EMV als oorzaak van de klachten is erkend. Eerder hebben twee Franse rechtbanken EHS erkend. Het Hooggerechtshof van Grenoble heeft op 17 november 2016 verordonneert dat een slimme watermeter moest worden weggehaald omdat de bewoonster EHS had en het noodzakelijk was dat zij EMV zoveel mogelijk vermeed omdat het anders haar gezondheid zou schaden. En de rechtbank van Toulouse heeft op 6 juli 2015 geoordeeld dat een vrouw recht had op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Hij baseerde zich hierbij op een artsenverklaring waarin werd aangegeven dat de klachten die de vrouw beschreef onweerlegbaar waren en dat de klachten verdwenen als de oorzaak – EMV – werd weggenomen.

Ook in Spanje heeft de rechtbank van Madrid op 6 juli 2016 geoordeeld dat een man volledig arbeidsongeschikt is voor zijn werk als gevolg van EHS. In Italië zijn ook een aantal uitspraken gedaan waarbij het verband werd gelegd tussen het gebruik van een mobiele telefoon en hersentumoren. Zo heeft de rechtbank van Ivrea op 30 maart 2017 geoordeeld dat een man om deze reden deels arbeidsongeschikt was. De rechtbank haalt hier ook een eerdere uitspraak aan van de rechtbank in Brescia waarin dit verband ook werd bevestigd. En ook de rechtbank van Florence heeft een week na de uitspraak de rechtbank van Ivrea het verband bevestigd.

Martine Vriens

Anne wordt ziek van wifi: ik slaap onder een klamboe.

Bron: www.vrouw.nl/artikel/verhalen-achter-het-nieuws/57333/anne-wordt-ziek-van-wifi-ik-slaap-onder-een-klamboe

Geschreven door Jolien van der Griendt

Anne (49) kwam in 2015 thuis te zitten met een burn-out. Tenminste, dat dacht ze. Coaching, rusten, therapie… Wat de psycholoog/gezinstherapeut ook probeerde: het ging alleen maar slechter. “Ik had het energieniveau van een 85-jarige.” Tot ze ontdekte wat er écht aan de hand was: ze lijdt aan ElektroHyperSensitiviteit (EHS).

Mensen met EHS zijn gevoelig voor de straling van sommige apparaten, zoals bijvoorbeeld mobiele telefoons en WiFi. Omdat de klachten vaag en heel uiteenlopend kunnen zijn, duurt het vaak lang voor mensen erachter komen wat de oorzaak is. En als je er eenmaal achter bent dat je gevoelig bent, moet je vaak ingrijpende aanpassingen doen.

Geen mobiel

Anne: “Ik heb geen mobiele telefoon, en moet altijd nadenken over hoe ik mijn dag indeel. Straling is overal, en als ik een paar uur op een plek met veel straling ben geweest, moet mijn lijf daarna weer een paar uur tot rust komen.

Een citytrip is bijvoorbeeld geen optie: iedereen heeft daar een mobieltje aan, er zijn geen stralingsarme plekken. Mijn man heeft het daar wel moeilijk mee, dat dat niet meer kan. Het is echt zoeken naar stralingsarme plekken. Ik kan ook niet met het openbaar vervoer.

Bromtoon

Bij mij begon het met een bromtoon in mijn hoofd. Ik kreeg ook last van trillingen in mijn benen en armen. Ik zat al thuis met een burn-out, maar kon daardoor nog slechter slapen en raakte dodelijk vermoeid. Ik was jaloers op hoeveel energie mijn buurvrouw (81) had.”

Ik heb het ‘geluk’ gehad dat de bromtoon een soort pulserend ritme had. Daardoor wist ik: ‘Dit is iets dat van buitenaf komt.’ De intensiteit was ook telkens anders, afhankelijk van de plek. Als ik bij een vriendin was, had ik er bijvoorbeeld minder last van dan in mijn eigen huis.

Tintelingen

Ondertussen werden Annes klachten steeds erger. Naast de extreme vermoeidheid had ze last van druk op haar hoofd en sterke tintelingen onder de huid. “Soms hield ik het midden in de nacht ineens echt niet meer, en dan stoof ik mijn huis uit.

Het voelt alsof je heel erg verbrand bent, maar dan toch nog in de zon moet. Je wil er dan gewoon uit, je wil er weg van.” Dat betekende dat Anne op het dieptepunt van haar klachten soms in de auto sliep, omdat dat de enige plek was waar het enigszins ging.

Zendmast

Het was alsof ik langzaam ziek werd van mijn huis. Op een gegeven moment kon ik maar heel kort op de verjaardag van mijn dochter zijn, omdat ik het niet trok om langer te blijven.

Als ik ’s nachts wakker lag, zocht ik wanhopig rond op internet wat me zou kunnen helpen. Op een Duitse site vond ik een artikel over mensen die ook last hadden van zo’n bromtoon. Daar werd het in verband gebracht met een zendmast.

Vaag verhaal

Ik vond het een vaag verhaal, maar wilde het toch maar verder onderzoeken want het zou voor mij de speld in de hooiberg kunnen zijn. Zo kwam ik op het spoor van EHS. In het begin was ik sceptisch, en mijn man al helemaal. Ik ben psycholoog en gezinstherapeut en hij is ook nogal een ‘nerd’; hij wil ook eerst precies weten hoe iets werkt voor hij het zomaar gelooft.

Uiteindelijk heeft een ingenieur ons hele huis doorgemeten. Toen bleek dat we best veel straling hadden: een smart tv die non-stop een eigen WiFi-signaal uitzendt, geluidsboxen die via WiFi werken, mobiele telefoons en opladers…”

Klamboe

De beste manier om te ontdekken of je inderdaad stralingsgevoelig bent, is door te kijken of je klachten verminderen als je uit de straling gaat. “Er zijn speciale klamboes die straling tegenhouden, waar je onder kunt slapen. Ik heb er toen eerst een gehuurd.

Na twee nachten onder die klamboe steeg mijn energieniveau van 1,5 naar 6. Zo heftig: ik kon al maanden bijna niks meer en eindelijk hadden we iets gevonden dat hielp!”

Voicemail

Anne en haar gezin waren blij dat er eindelijk een aanknopingspunt was, maar dat betekende ook dat er heel veel moest veranderen. “Dat is een moeilijk proces. Zelf was ik in het begin ook nog eigenwijs, en wilde ik toch mijn telefoon nog gebruiken.

Maar als ik dan iemand geappt had, tintelden mijn vingers daarna nog twee minuten. En als ik probeerde mijn voicemail af te luisteren, ook al legde ik mijn telefoon op een afstandje op speaker, voelde het alsof ik een soort ’tik’ op mijn hoofd kreeg.

Aanpassen

Inmiddels is het verboden om telefoons te gebruiken in ons huis. Voor mijn twee pubers was dat wel even heftig. Maar nu vinden ze het eigenlijk wel fijn. Ze merken dat ze niet verslaafd zijn, zoals veel van hun leeftijdsgenoten. En ze vonden dat ik daarvoor eigenlijk ook te veel met mijn telefoon bezig was.

Maar het betekent wel dat ik heel anders in het leven sta. Als ik ergens met iemand heb afgesproken, moet ik accepteren dat iemand soms gewoon niet op komt dagen; ik ben immers niet bereikbaar mocht zijn/haar schema veranderen.

Glans eraf

Er was een tijd waarin ik, als ik boodschappen ging doen, eruit zag alsof ik een minuut gratis winkelen had gewonnen. Zo erg was het om op zo’n drukke plek te zijn. Nu gaat dat gelukkig beter. Ik kan ongeveer drie uur in een ‘slechte’ omgeving zijn. Toen ik met mijn dochter naar The Lion King kon, was dat echt een overwinning.

Toch is de glans een beetje van mijn leven af. Ik kan wel weer meedoen in de maatschappij, maar het voelt alsof ik er nog buiten sta. Ik kan niet in een moderne auto rijden en draag altijd een hoed met bescherming. Ik mijd grote groepen mensen, terwijl ik eigenlijk echt een mensen-mens ben.

Ik moet altijd nadenken over wat ik op een dag wel en niet kan doen, en hoe lang ik moet ‘bijkomen’ als ik op een plek met veel straling ben geweest. De toekomst is onzeker: als ergens een zendmast wordt neergezet, kan het zijn dat ik een nieuw huis of nieuw werk moet zoeken.”

Onderzoeken

Over EHS wordt steeds meer bekend. Er zijn onderzoeken waarin het verband wordt aangetoond, maar ook onderzoeken waaruit dit niet naar voren komt. De wetenschappers zijn er nog niet uit hoe het precies zit.

Bovendien spelen er grote financiële belangen mee. “Dat er niet openlijk over gepraat kan worden, vind ik een van de moeilijkste dingen. Het is een ongemakkelijke waarheid die niemand wil kennen.”

Zichtbaar

Het ‘helpt’ dat het effect van straling op Anne heel zichtbaar is. “Hoe het met mij gaat, is onbewust een soort meter voor of er straling is. Het gebeurde regelmatig dat mijn kinderen merken dat ik opeens minder goed uit mijn woorden kom en wit wegtrek, terwijl ik helemaal niet weet dat er een telefoon in de buurt is.

Tot een van mijn kinderen ineens zegt: ‘Ai, vergeten op vliegtuigstand te zetten!’ Op mijn werk moeten mijn cliënten hun telefoon dus ook uitzetten. Hetzelfde geldt voor collega’s tijdens vergaderingen.

Beroerd

Een keer had een collega per ongeluk haar tas met haar telefoon naast mijn voeten gezet, toen werd ik tijdens die vergadering ineens heel beroerd. Heel vervelend, maar het helpt wel voor het begrip.

Buiten mijn directe familie is dat lastiger. Er zijn echt wel mensen geweest die dachten: ‘Wat is dit, spoort zij nog wel?’. Ik vind het ook niet gek dat mensen het soms niet begrijpen, maar inmiddels maak ik me daar niet zo druk meer om. Ik weet hoe het zit, en dat is het belangrijkst.”

Chronisch vermoeid

Ondanks het feit dat het leven met EHS veel aanpassingen vergt, is Anne ook dankbaar. “Als er ik niet achter was gekomen, had ik nu waarschijnlijk chronisch vermoeid thuis gezeten. Veel mensen met EHS zijn hun baan verloren of zitten thuis, helemaal geïsoleerd. Ik prijs mezelf gelukkig met alles wat ik nog wel kan.”